Η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας στη Δράμα: Θρύλοι, έθιμα και παραδόσεις

Αγία Βαρβάρα Δράμας Φωτογραφία: Γιώργος Νάτσης

Το όνομα της περιοχής είναι συνδεδεμένο με την εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, πολιούχου της Δράμας, που υπάρχει στην περιοχή. Η σημερινή εκκλησία κτίστηκε το 1920 πάνω από τη λιμνούλα. Το ψηλό καμπαναριό της αντικατοπτρίζεται στο βυθό των νερών, στο χώρο που λένε ότι υπήρχε το παλιό εκκλησάκι.
Η παράδοση διατηρεί ακόμα τους θρύλους γύρω από το χτίσιμο της εκκλησίας. Σύμφωνα με την παράδοση, κατά τους Βυζαντινούς χρόνους υπήρχε ένα εκκλησάκι στο χώρο που βρίσκεται σήμερα η λίμνη. Οι Τούρκοι, όταν κατέλαβαν την πόλη το 1380, το γκρέμισαν και στη θέση του προσπάθησαν να φτιάξουν ένα τζαμί. Με θαύμα της Αγίας Βαρβάρας όμως, κατά την ημέρα της γιορτής της πλημμύρισε η περιοχή και το κτίσμα δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Οι κάτοικοι το θεώρησαν θαύμα της Αγίας -την οποία και ανακήρυξαν Πολιούχο της πόλης-  καθιερώνοντας από τότε κάθε παραμονή της γιορτής της, στις 4 Δεκεμβρίου, το εξής έθιμο: πολλά νεαρά κορίτσια της πόλης πήγαιναν την παραμονή της γιορτής στον εσπερινό που τελούνταν και αφού έπεφτε το σούρουπο, άναβαν κεριά στον ανατολικό τοίχο της λίμνης. Όση ώρα καίγονταν τα κεριά, οι νεαρές κοπέλες προσεύχονταν για υγεία και ένα καλό "τυχερό", αφού η Αγία Βαρβάρα, εκτός από προστάτιδα του Πυροβολικού, ήταν και προστάτιδα των κοριτσιών που τις προφύλαγε από γλωσσοφαγιά και βοηθούσε τα τυχερά του γάμου τους. Πολλά μάλιστα από τα νεαρά κορίτσια τοποθετούσαν αναμμένα κεριά σε μικρές ξύλινες σανίδες και τα έριχναν στην λίμνη. Τότε εκφράζανε τις ευχές τους και, ανάλογα με την πορεία που θα είχε η σανίδα με τα κεριά, έβγαιναν αληθινές. Θεωρούσαν αποτυχία αν έσβηναν τα κεριά, αλλά αυτό δεν τις πτοούσε τόσο, αφού έτρεφαν την ελπίδα ότι εκείνο το βράδυ θα εμφανιζόταν η Αγία στον ύπνο τους και θα εκπλήρωνε τις ευχές τους. Την άλλη μέρα, ανήμερα της γιορτής και κοντά στο χάραμα, μαζεύονταν πάλι τα νεαρά κορίτσια στην λίμνη και αφού πλένονταν με τα νερά που θεωρούσαν ότι είχε αγιάσει η Αγία από το προηγούμενο βράδυ, καλημερίζονταν μεταξύ τους και έδιναν ευχές η μία στην άλλη. Έπειτα παρακολουθούσαν τη Θεία Λειτουργία και φεύγοντας έπαιρναν μαζί τους σε ειδικό σκεύος, λίγο από το αγιασμένο νερό της λίμνης.

"Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα"

Τον τόπο τον γνωρίζεις αν τον περπατήσεις, αν τον γευτείς, αν γίνεις ένα με τους ανθρώπους του, αν γνωρίσεις την παράδοσή του, αν χορέψεις και τραγουδήσεις μαζί του!
Ελάτε να ταξιδέψουμε στην Ελλάδα με πρώτο προορισμό την Κρήτη,το μεγαλύετρο νησί της χώρας.
Την Κρήτη που έχει τον αρχαιότερο πολιτισμό της Ευρώπης, τον Μινωικό. 
Η Κρήτη χωρίζεται σε τέσσερις περιφερειακές ενότηες:
- Ηρακλείου (που είναι και η πρωτεύουσα του νησιού),
- των Χανίων
- του Λασιθίου
- του Ρεθύμνου
Προορισμός μας λοιπόν τα Χανιά και το Ρέθυμνο που απο τις 25 εως τις 2 Ιουνίου του 2014, θα έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε απο κοντά.
Ένα οχταήμερο πολιτισμού, λαογραφίας, εκπαιδευτικών επισκέψεων, γευσιγνωσίας, μαθημάτων χορού, που θα μας δώσουν την ευκαιρία να γνωρίσουμε την βαθιά ψυχή της λεβεντογέννας Κρήτης!
Καλή αντάμωση να'χουμε αγαπητές φίλες και φίλοι ταξιδευτές εκεί στο Νότο της όμορφης Ελλάδας, στην Κρήτη της καρδιάς μας! 

---

" Traveling to Greece "
You get realy to know a Place him if you walk on its ground, if you taste the atmosphere, when you become one with the people, if you accept their Traditions, although dance and sing with him !
Come and travel with Us to Greece with the first in Crete, The biggest Island of the country with the oldest civilization in Europe , the Minoan .
Crete is divided into four regional section:
- Heraklion (which is also the capital of the island)
- Chania
- Lassithi
- Rethymno
So our Destination will be Chania and Rethymno from 25 to 2 June 2014 , we will have the opportunity to become one of the Cretans.
Eight days full of culture , folklore , educational visits, tastings , dance lessons , which will give us the opportunity to know the deep soul of Leventogenna Crete!
We meet again at Chania Dear friends,  there in the South of beautiful Greece , Crete of our hearts !

---

" Traveling to Greece " 
Je leert een plaats kennen als je erop gelopen hebt, als je de smaken proeft, als je een word met het volk, als je de tradities accepteert en uiteraard de dansen en muziek omarmt en mee danst !
Onze eerste bestemming zal Kreta zijn, Chania en Rethymnon van 25 mei tot 2 juni 2014.
Het grootste eiland van het land met de oudste beschaving van Europa de Minoërs .
Kreta is verdeeld in vier regionale sectie :
- Heraklion ( dat is ook de hoofdstad van het eiland )
- Chania
- Lassithi
- Rethymno
Onze bestemming word Chania en Rethymno, van 25 tot 31 mei 2014 zullen we de mogelijkheid hebben om kennis te maken met deze prachtige streek.
Een acht dagen vol met cultuur , folklore , educatieve bezoeken , proeverijen , danslessen en de gelegenheid om de ziel van Kreta te leren kennen !
Wij zien jullie graag in Chania beste vrienden !  In het zuiden van het prachtige Griekenland , Kreta !http://www.neraidagreekdances.nl/hellenic-culture-traveling.html

---

Στέρεψε η πηγή της μουσικής μας κληρονομιάς και στην Πετρούσα

Ο τελευταίος από τους μεγάλους αυτοδίδακτους λυράρηδες, γέννημα θρέμμα της Πετρούσας, ο «Μητάκος», μας άφησε ανήμερα της ονομαστικής του γιορτής του Αγίου Δημητρίου στα 85 του χρόνια.
Τον αποχαιρετήσαμε την επόμενη ημέρα, Κυριακή 27 Οκτωβρίου. Προσκυνήσαμε το άψυχο κορμί του.
Η προσπάθεια ενός εκ των μαθητών του να του παίξει ένα μουσικό σκοπό για κατευόδιο δεν κατέστη δυνατή λόγω της υπερβολικής του συγκίνησης, της μη αντοχής του στην οδύνη και τον ανθρώπινο πόνο. Ο νέος καλλιτέχνης αισθανόμενος το δέος και σεβόμενος τα συναισθηματικά φορτία και τοπία του αρχικού δημιουργού και δασκάλου του δεν άντεξε, λύγισε. Ο σεβασμός και η όποια σχέση με το δάσκαλο δεν δύναται να ελεγχθεί από τη λογική του πρέπει και του οφείλει, είναι σχέση βαθειά ανθρώπινη.
Ο ίδιος το διαισθάνθηκε και το προέβλεψε στο φετινό «Μπάμπιντεν» στη διάρκεια των αγερμών με την καμήλα (=ιερό ζώο, -γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, η πιθανή απόδραση προς τον έξω κόσμο ως υπόσχεση της λήθης-, που δείχνει τον μακρύ δρόμο του … μεταξιού, την αιώνια πάλη του θετικού και του αρνητικού, ανυψώνει την αντοχή, την τραχύτητα και την επιμονή στο στόχο σε υπέρτατες αξίες ζωής) έξω από το σπίτι του, «άϊ μάνα μ’ να πιάσω λίγο την καμήλα, ποιος ξέρει του χρόνου αν θα ζω;».
Ο καιρός των μύθων ζει ακόμη στις απλές αντιλήψεις σαν πιστεύω και ιδέες, που απαντούν σε πολύπλοκα θέματα, όπως αυτά συνυφαίνονται μέσα στον πολυκύμαντο καμβά της τοπικής μας ιστορίας και παράδοσης.
Στη νεκρική του κάσα βάλανε οι οικείοι του και τη λύρα του, αρχαίες συνήθειες που επιβιώνουν ακόμη και σήμερα στα χωριά μας με τις καταβολές από το πολύ μακρινό και απώτατο παρελθόν, συνηθίζουμε να αποκαλούμε τα βάθη των αιώνων, «για να παίζει και εκεί», η ομορφιά και η μαγεία των συνηθειών και των παραδόσεων.
«Γεννήθηκα στην Πετρούσα στις 15 Απριλίου το 1928. Λύρα δεν μ’ έμαθε κανένας. Όταν ήμουν 8-9 χρονών στην τρίτη τάξη έγινα τσιμπούρι και πολύ ενοχλητικός σε έναν φίλο του θείου μου, Βύρων τον λέγανε, σώγαμπρο στου «Τσέσκα», που ερχόταν κάθε μέρα στο σπίτι μας και έπαιζε. Αναγκάστηκε να μου κάνει μια μικρή λύρα. Στα δώδεκά μου ήμουν έτοιμος, με παίρνανε τα κορίτσια και τα παλληκάρια στα αλώνια και στις διασταυρώσεις και τους έπαιζα. Από τότε συνεχίζω ανελλιπώς μέχρι σήμερα (11 Ιουνίου 2008)…».

Η αρχαία Εγνατία Οδός

Η Εγνατία Οδός ήταν ένας από τους µεγαλύτερους στρατιωτικούς και εµπορικούς δρόµους του αρχαίου κόσµου. Ο άξονας που συνέδεε τη Ρώµη µε τις κτίσεις της στην Ανατολή. Κατασκευάστηκε µεταξύ 146 και 120 π.Χ. από τον ανθύπατο της Μακεδονίας Γναίο Εγνάτιο, πάνω στα ίχνη του πανάρχαιου δρόµου που διέσχιζε τη Μακεδονία και τη Θράκη από τα ανατολικά προς τα δυτικά.
Τον δρόµο αυτόν είχαν ακολουθήσει τα στρατεύµατα του Δαρείου και του Ξέρξη στις εκστρατείες των Περσών κατά της Ελλάδος στις αρχές του 5^ου π.Χ. αι. Τον ίδιο δρόµο ακολούθησε και ο Αλέξανδρος στην εκστρατεία του από την Ευρώπη προς την Ασία.

Γιορτή Τσίπουρου 2013 στην Καλή Βρύση Δράμας (φωτ.)

Πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου 2 Νοεμβρίου 2013 η καθιερωμένη Γιορτή Τσίπουρου στην Τοπική Κοινότητα Καλής Βρύσης του Δήμου Προσοτσάνης Δράμας.

Στο χωριό που η αμπελοκαλλιέργεια ήταν γνωστή από τα παλαιότερα χρόνια, η παραγωγή τσίπουρου στα παραδοσιακά καζάνια θεωρείται από όλους ιεροτελεστία.

Η γιορτή τσίπουρου καθιερώθηκε τα τελευταία χρόνια με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλής Βρύσης και διοργανώνεται το πρώτο Σάββατο του Νοεμβρίου στα αποστακτήρια του χωριού.

Φέτος, πραγματοποιήθηκε στο αποστακτήριο-τσιπουράδικο του Παύλου Χατζηγεωργίου. Μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου προσέφεραν στους παρευρισκόμενους τσίπουρο και κρασί, την παραδοσιακή βραστή γίδα και ψητά κρέατα. Ακολούθησε λαϊκό και παραδοσιακό γλέντι με τους ήχους των τοπικών οργάνων γκάιντας και νταχαρέ.

Το παρών στην εκδήλωση έδωσε ο Βουλευτής Δράμας του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Καραγιαννίδης.

Τελευταία επεξεργασία στις Κυριακή, 03 Νοεμβρίου 2013 02:33

Gallery εικόνων

Γιορτή τσίπουρου στην Καλή βρύση

Γιορτή τσίπουρου στην Καλή βρύση - Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013 και ώρα 20:00

inShare

ΓΙΟΡΤΗ ΤΣΙΠΟΥΡΟΥ & ΚΑΣΤΑΝΟΥ 25, 26 & 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013

inShare

Παραδοσιακό Βλάχικο Γλέντι

Παραδοσιακό Βλάχικο Γλέντι - Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013 και ώρα 21:00 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δήμου Προσοτσάνης

inShare

 

 

 

 

«Προσοτσάνη…Αρχοντικό Τσολάκη... Ταξίδι στο παρελθόν»

  

inShare

Στα πλαίσια του έργου "Popularization and Preservation of the Cultural and Historical Heritage in the Crossborder Region Gotse Delchev-Prosotsani" συνεργάστηκαν ο Δήμος Προσοτσάνης από ελληνικής πλευράς και ο Δήμος Gotse Delchev από τη μεριά της Βουλγαρίας με αποτέλεσμα η κωμόπολη μας να  αποκτήσει το δικό της Λαογραφικό Μουσείο.

Ως γνωστό η Προσοτσάνη αγαπάει και στηρίζει τον πολιτισμό και την παράδοση. Άλλωστε η δυναμική και ενεργή παρουσία τόσων πολλών πολιτιστικών συλλόγων αποδεικνύει την ιδιαίτερη σχέση που έχει ο τόπος αυτός και οι κάτοικοι του με τα ήθη, τα έθιμα και τα λαϊκά δρώμενα, που αναδεικνύουν την εικόνα ενός τόπου και την πολιτιστική του κληρονομιά. Το Λαογραφικό Μουσείο ως ανοικτή πολιτισμική διαδικασία μέσα από τις συλλογές του βοηθά αφενός τον επισκέπτη στην κατανόηση και τη βίωση του τοπικού πολιτισμού και αφετέρου στην εκπαίδευση και την επιμόρφωση του. Το Μουσείο, μέσα από τη γνώση της κοινωνίας του χθες, επιδιώκει την κατανόηση του σήμερα.

 

Καλείστε όλοι να κόψουμε την κορδέλα των εγκαινίων, την Πέμπτη  24 Οκτωβρίου 2013 και ώρα 18:30

και να ταξιδέψουμε στο παρελθόν...

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

17/10/2013
.
.
.

17 Ὀκτωβρίου

.
322 π.Χ.— (βλ. & 12/10) Η σημερινή, φέρεται ως πιθανή ημερομηνία θανάτου,του ρήτορος Δημοσθένους. Γεννήθηκε στην Παιανία το 384. Χαρακτηριστικό τού μεγάλου Αθηναίου ρήτορος και πολιτικού, η ισχυρή του θέλησις, χάρη στην οποία ξεπέρασε προβλήματα βραδυγλωσσίας και αρθρώσεως, με αποτέλεσμα να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο ρήτορα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, ίσως και όλων των εποχών. Εναντιώθηκε στην επεκτατική πολιτική του Φιλίππου, με τους λόγους του που είναι γνωστοί ως «Φιλιππικοί», επιδρώντας καταλητικώς στην εξωτερική πολιτική των Αθηνών. Υπήρξε εκ των πρωτοστατών της Αντιμακεδονικής πτέρυγος, και ουδέποτε απέκρυψε την «αντίθεσή» του. Στην Αθήνα, το 324 π.Χ., η αντιμακεδονική πολιτική πτέρυγα ήταν πανίσχυρη, παρά την στρατιωτική παντοδυναμία των Μακεδόνων. Την περίοδο εκείνη, ο Δημοσθένης, ενεπλάκη σε οικονομικό σκάνδαλο με αφορμή την άφιξι στην Αθήνα του Αρπάλου, διαχειριστού και καταχραστού για δεύτερη φορά, του βασιλικού θησαυροφυλακίου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, παρ’ότι  ο Αλέξανδρος είχε δεχθεί την μετάνοιά του την πρώτη φορά, επαναδιορίζοντάς τον οικονομικό διαχειριστή. Το περιστατικό αυτό δείχνει τον πλήρη εκμαυλισμό και την σήψη που είχε επέλθει στην Αθηναϊκή δημοκρατία την εποχή εκείνη. Ο Δημοσθένης διωκόμενος από τον Αντίπατρο, μετά την αποτυχημένη προσπάθεια της Αθήνας να επαναστατήσει και να αποκτήσει την ανεξαρτησία της έναντι των μακεδόνων, αυτοκτόνησε. Έχουν διασωθεί 27 δημόσιοι και 31 ιδιωτικοί λόγοι του Δημοσθένους. Επίσης 6 επιστολές και 1 βιβλίο που περιέχει 24 προοίμια λόγων. Ως γνήσιοι –εκ των λόγων του – θεωρούνται μόνο 34 ή 37.

Ένα νυφιάτικο ταξίδι στις παράξενες παραδόσεις του κόσμου!

---

Ενα ασυνήθιστο οδοιπορικό στις χώρες του κόσμου έκανε η κάμερα του National Geographic παρακολουθώντας διαφορετικές γαμήλιες τελετές βασισμένες στα ήθη και τα έθιμα του κάθε τόπου.

Από τις φτωχογειτονιές της Ταϊβάν, μέχρι την πριγκίπισσα των Σουάζι και τον βασιλιά των Ζουλου στη Νότια Αφρική, ο φωτογραφικός φακός ακολουθεί τις ρίζες της παράδοσης σε κάθε γωνιά του πλανήτη, παρουσιάζοντας γάμους που δεν χρειάζονται νυφικά για να είναι εντυπωσιακοί.
Παλιά πόλη Σανάα – Υεμένη

6ο Διήμερο Σεμινάριο Παραδοσιακών Χορών "Σαμοθράκη και Ικαρία" Δημόσια · Διοργανωτές: κμπχ Κυκλος

Το Κέντρο Μελέτης Παραδοσιακών Χορών "ΚΥΚΛΟΣ" διοργανώνει φέτος ένα ακόμα διήμερο σεμινάριο

αφιερωμένο στη μουσικοχορευτική παράδοση δύο νησιών του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου, της Σαμοθράκης και της Ικαρίας. Θα παρουσιαστούν τα τραγούδια και χοροί των δύο νησιών, καθώς επίσης θα αναφερθούν και στοιχεία λαογραφίας όπως ιστορικά στοιχεία, έθιμα και πανηγύρια.

Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στις 30 Νοεμβρίου και 1 Δεκεμβρίου, στο χώρο του 1ου-5ου Δημοτικού Σχολείου Συκεών, Δεντροφυτεία.

Το Σάββατο η ημέρα είναι αφιερωμένη στη Σαμοθράκη με εισηγητή τον Τάσο Κυριακίδη

Την Κυριακή η ημέρα είναι αφιερωμένη στην Ικαρία με εισηγήτρια την Χριστίανα Κατσάρου.

Υπάρχει δυνατότητα παρακολούθησης μόνο της μιας μέρας του σεμιναρίου.




Περισσότερες πληροφορίες για τιμές και δηλώσεις συμμετοχής θα αναφερθούν σύντομα...

ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ-ΣΒΑΣΤΙΚΑ

Οι συμβολισμοί του Μαιάνδρου καθώς και της Σβάστικας προκαλούν εύκολα το ενδιαφέρον. Συγκεντρώνοντας πληροφορίες από διάφορες πηγές μπορούμε σχετικά εύκολα να έχουμε μία ολοκληρωμένη εικόνα για την ποιότητά τους αλλά και το αιώνιο μήνυμα που «μεταφέρουν» και «αναθέτουν» στις πλάτες μας αλλά και στην νοημοσύνη μας.

ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ


Εικόνα: Ο Ηρακλής καταβάλλει τον Τρίτωνα με την"μαιάνδριο λαβή". (Αγγειογραφία του 550 π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Ταρκυνία)

Είναι ένα από τα ιστορικότερα σύμβολα του Ελληνικού Κόσμου και δηλώνει την ελληνική καταγωγή όλων των πραγμάτων που τον φέρουν πάνω τους! Συμβολίζει την αίσθηση του άπειρου, του ατελείωτου, της ακρίβειας και της ολοκλήρωσης. Έχει άμεση σχέση με την ατελείωτη ροή του χρόνου και το ολοκληρώσιμο των επαναλαμβανόμενων χρονικών κύκλων καθώς και με την αρμονική ταύτιση των αντιθέτων στον ανώτερο δυνατό βαθμό. Αποτελεί την πεμπτουσία της αρχαίας ελληνικής σκέψης. Στην μυθική επιλογή του Ηρακλή, μαιάνδριο σχήμα είχε ο δύσκολος δρόμος της Αρετής (σε αντίθεση με της Κακίας, που ήταν ευθεία), με τους μαιάνδρους να συμβολίζουν τις δομημένες δυσκολίες της ζωής, που καλείται να ξεπεράσει οξύνοντας το πνεύμα του ο άνθρωπος για να πλησιάσει το ιδανικό.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΦΟΡΕΣΙΕΣ ΣΙΝΑΣΟΥ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ(ΥΠΟ ΚΥΡ.ΒΛΑΣΙΑΔΗ)

Ανδρική.
Για την ανδρική παραδοσιακή φορεσιά της Σινασού,δεν υπάρχουν αρκετά γραπτά στοιχεία, καθ’ όσον , εξαφανίσθηκε πολύ νωρίς.Δηλαδή ,από τις αρχές του 19ου αιώνα. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της φυγής τωνΣινασιτών στην Κωνσταντινούπολη, από τα μικρά τους χρόνια, αμέσως δηλαδή μετάτο σχολείο.
Από εκεί ,υιοθέτησαν τα «φράγκικα» της Πόλης , ήτα « πολίτικα», όπως τα έλεγαν στη Σινασό. Αυτό όμως έγινε ουσιαστικά από τηνανάγκη των Σινασιτών εμπόρων της Πόλης ,για να μπορούν να συναναστρέφονται μετους άλλους εμπόρους και τους λοιπούς συνεργαζόμενους μαζί τους.
Οι γεροντότεροι Σινασίτες της γενιάς τηςΑνταλλαγής (Οκτώβριος του 1924),δεν θυμόντουσαν κανέναν που να φορούσε στηΣινασό, τα παραδοσιακά του ρούχα, εκτός από ένα μόνο κομμάτι που φορούσαν οιηλικιωμένοι. Τη γούνα, το γουνί, όπως το έλεγαν. Ήταν ένα είδος επανωφοριού, με εξωτερικό μάλλινο σκουρόχρωμο χονδρό ύφασμα, και στο εσωτερικό του ήταν ντυμένομε γούνα διαφόρων ζώων, όπως ,λύκου, αλεπούς, προβάτου ή σαμουριού (νυφίτσας).Και αυτό, γιατί ως γνωστό, η Σινασός έχει μεγάλο υψόμετρο, όπως όλη η Καππαδοκία.
Η πιο ακριβή και πιο όμορφη ,ήταν η σαμουρόγουνα,που ήταν και το στοιχείο που πρόδιδε την οικονομική κατάσταση. Τις Κυριακές,φορούσαν την πιο ακριβή και όμορφη, άνδρες και γυναίκες. Είχε στητό γιακά, η ανδρική όμως γούνα ήταν μακριά ,μέχρι κάτω από τα γόνατα.
Στο κεφάλι οι άνδρες, σχεδόν υποχρεωτικά,φορούσαν το φέσι, (φες’) από βυσινί τσόχα , και από την κορυφή του κρεμόταν ηφουντωτή μαύρη φούντα, το πουσκούλ. Στο λαιμό έβαζαν το σάλι, (σαλ’), ένα είδος κασκόλ.

Το σχετικό απόσπασμα από την ομιλία του Οδυσσέα Ελύτη στην τελετή απονομής του βραβείου Νόμπελ τον Νοέμβριο του 1979 είναι το παρακάτω:

«Είναι, το ξέρω, άτοπο ν' αναφέρεται κανείς σε προσωπικές περιπτώσεις. Και ακόμη πιο άτοπο να παινά το σπίτι του. Είναι όμως κάποτε απαραίτητο, στο βαθμό που αυτά βοηθούν να δούμε πιο καθαρά μιαν ορισμένη κατάσταση πραγμάτων. Και είναι σήμερα η περίπτωση.

Μου εδόθηκε, αγαπητοί φίλοι, να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρ' όλ' αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμιση χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ' ελάχιστες διαφορές.

Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και στην υλικο-πνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου. Και το αναφέρω όχι διόλου για να υπερηφανευθώ αλλά για να δείξω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας ποιητής όταν χρησιμοποιεί για τα πιο αγαπημένα πράγματα τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούσαν μία Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος π.χ. -χωρίς ωστόσο να έχει το αντίκρυσμα που είχαν εκείνοι επάνω στην έκταση της πολιτισμένης τότε ανθρωπότητας.

Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως ν' αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών.

Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις. Χωρίς να λησμονεί κανείς ότι στο μάκρος εικοσιπέντε αιώνων δεν υπήρξε ούτε ένας, επαναλαμβάνω ούτε ένας, που να μην γράφτηκε ποίηση στην ελληνική γλώσσα. Να τι είναι το μεγάλο βάρος παράδοσης που το όργανο αυτό σηκώνει. Το παρουσιάζει ανάγλυφα η νέα ελληνική ποίηση.»

Χ.Ο.Καβάλας-2ο Σεμινάριο Ελλ.Παραδοσιακών Χορών

Άρμεν Κούπτσιος(Προκόπης)

Άρμεν Κούπτσιος(Προκόπης)
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Αρμεν Κούπτσιος γεννήθηκε στον Βώλακα της Δράμας το 1885. Γνωρίστηκε με τον Έλληνα Μακεδονομάχο Καπετάν-Νταή, όταν εκείνος ως δάσκαλος στην Προσοτσάνη Δράμας, μυστικά οργάνωνε τον αγώνα στη Δράμα. Σε αυτόν αποκάλυψε ο Άρμεν τη θέλησή του να αγωνιστεί έως θανάτου για την πατρίδα.

Ο Αρχιδιάκονος του Μητροπολίτη Δράμας και αργότερα Σμύρνης Χρυσοστόμου, Θεμιστοκλής Χατζησταύρου, ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, στο «Μακεδονικόν Ήμερολόγιον» του 1965, καταθέτει την εξής μαρτυρία: «Ή Οργάνωσις πού εμυούσε τούς Έλληνας ήταν εντελώς μυστική. Τον Μητροπολίτη Χρυσόστομο προσπαθούσαμε να τον κρατούμε μακρυά από τον κίνδυνο. Αποφεύγαμε να τον ανακατεύωμε φαινομενικά στην Οργάνωση. Θέλαμε να τον προφυλάξωμε από τον κίνδυνο, πού τον οδηγούσεν ό ορμητικός χαρακτήρας του και ό φλογερός πατριωτισμός του. Γενικός αρχηγός στην Οργάνωση ήταν ό Ίων Δραγούμης. Την πρωτοβουλία στην ορκωμοσία των μυουμένων στη Δράμα την είχα εγώ. Εγώ ήμουν πού ώρκισα τον Άρμεν και τον πατέρα του από τον Βώλακα, καθώς και τον Βαλαβάνη από την Πλεύνα. Τούς δίναμε και όπλα».

Γιῶργος Σεφέρης - Ὁμιλία κατὰ τὴν ἀπονομὴ τοῦ Νόμπελ Λογοτεχνίας στὴ Στοκχόλμη

---

Τούτη τὴν ὥρα αἰσθάνομαι πὼς εἶμαι ὁ ἴδιος μία ἀντίφαση. Ἀλήθεια, ἡ Σουηδικὴ Ἀκαδημία, ἔκρινε πὼς ἡ προσπάθειά μου σὲ μία γλώσσα περιλάλητη ἐπὶ αἰῶνες, ἀλλὰ στὴν παροῦσα μορφή της περιορισμένη, ἄξιζε αὐτὴ τὴν ὑψηλὴ διάκριση. Θέλησε νὰ τιμήσει τὴ γλώσσα μου, καὶ νὰ - ἐκφράζω τώρα τὶς εὐχαριστίες μου σὲ ξένη γλώσσα. Σᾶς παρακαλῶ νὰ μοῦ δώσετε τὴ συγνώμη ποὺ ζητῶ πρῶτα -πρῶτα ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου.
Ἀνήκω σὲ μία χώρα μικρή. Ἕνα πέτρινο ἀκρωτήρι στὴ Μεσόγειο, ποὺ δὲν ἔχει ἄλλο ἀγαθὸ παρὰ τὸν ἀγώνα τοῦ λαοῦ, τὴ θάλασσα, καὶ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. Εἶναι μικρὸς ὁ τόπος μας, ἀλλὰ ἡ παράδοσή του εἶναι τεράστια καὶ τὸ πράγμα ποὺ τὴ χαρακτηρίζει εἶναι ὅτι μας παραδόθηκε χωρὶς διακοπή. Ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα δὲν ἔπαψε ποτέ της νὰ μιλιέται. Δέχτηκε τὶς ἀλλοιώσεις ποὺ δέχεται καθετὶ ζωντανό, ἀλλὰ δὲν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Ἄλλο χαρακτηριστικὸ αὐτῆς τῆς παράδοσης εἶναι ἡ ἀγάπη της γιὰ τὴν ἀνθρωπιά, κανόνας της εἶναι ἡ δικαιοσύνη. Στὴν ἀρχαία τραγωδία, τὴν ὀργανωμένη μὲ τόση ἀκρίβεια, ὁ ἄνθρωπος ποὺ ξεπερνᾶ τὸ μέτρο, πρέπει νὰ τιμωρηθεῖ ἀπὸ τὶς Ἐρινύες.
Ὅσο γιὰ μένα συγκινοῦμαι παρατηρώντας πῶς ἡ συνείδηση τῆς δικαιοσύνης εἶχε τόσο πολὺ διαποτίσει τὴν ἑλληνικὴ ψυχή, ὥστε νὰ γίνει κανόνας τοῦ φυσικοῦ κόσμου. Καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς διδασκάλους μου, τῶν ἀρχῶν τοῦ περασμένου αἰώνα, γράφει: «... θὰ χαθοῦμε γιατί ἀδικήσαμε ...». Αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος ἦταν ἀγράμματος. Εἶχε μάθει νὰ γράφει στὰ τριάντα πέντε χρόνια τῆς ἡλικίας του. Ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα τῶν ἡμερῶν μας, ἡ προφορικὴ παράδοση πηγαίνει μακριὰ στὰ περασμένα ὅσο καὶ ἡ γραπτή. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ ποίηση. Εἶναι γιὰ μένα σημαντικὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Σουηδία θέλησε νὰ τιμήσει καὶ τούτη τὴν ποίηση καὶ ὅλη τὴν ποίηση γενικά, ἀκόμη καὶ ὅταν ἀναβρύζει ἀνάμεσα σ᾿ ἕνα λαὸ περιορισμένο. Γιατί πιστεύω πὼς τοῦτος ὁ σύγχρονος κόσμος ὅπου ζοῦμε, ὁ τυραννισμένος ἀπὸ τὸ φόβο καὶ τὴν ἀνησυχία, τὴ χρειάζεται τὴν ποίηση. Ἡ ποίηση ἔχει τὶς ρίζες της στὴν ἀνθρώπινη ἀνάσα - καὶ τί θὰ γινόμασταν ἂν ἡ πνοή μας λιγόστευε; Εἶναι μία πράξη ἐμπιστοσύνης - κι ἕνας Θεὸς τὸ ξέρει ἂν τὰ δεινά μας δὲν τὰ χρωστᾶμε στὴ στέρηση ἐμπιστοσύνης.
Παρατήρησαν, τὸν περασμένο χρόνο γύρω ἀπὸ τοῦτο τὸ τραπέζι, τὴν πολὺ μεγάλη διαφορὰ ἀνάμεσα στὶς ἀνακαλύψεις τῆς σύγχρονης ἐπιστήμης καὶ στὴ λογοτεχνία. Παρατήρησαν πὼς ἀνάμεσα σ᾿ ἕνα ἀρχαῖο ἑλληνικὸ δράμα καὶ ἕνα σημερινό, ἡ διαφορὰ εἶναι λίγη. Ναί, ἡ συμπεριφορὰ τοῦ ἀνθρώπου δὲ μοιάζει νὰ ἔχει ἀλλάξει βασικά. Καὶ πρέπει νὰ προσθέσω πὼς νιώθει πάντα τὴν ἀνάγκη ν᾿ ἀκούσει τούτη τὴν ἀνθρώπινη φωνὴ ποὺ ὀνομάζουμε ποίηση. Αὐτὴ ἡ φωνὴ ποὺ κινδυνεύει νὰ σβήσει κάθε στιγμὴ ἀπὸ στέρηση ἀγάπης καὶ ὁλοένα ξαναγεννιέται. Κυνηγημένη, ξέρει ποὺ νἄ ῾βρει καταφύγιο, ἀπαρνημένη, ἔχει τὸ ἔνστικτο νὰ πάει νὰ ριζώσει στοὺς πιὸ ἀπροσδόκητους τόπους. Γι᾿ αὐτὴ δὲν ὑπάρχουν μεγάλα καὶ μικρὰ μέρη τοῦ κόσμου. Τὸ βασίλειό της εἶναι στὶς καρδιὲς ὅλων τῶν ἀνθρώπων τῆς γῆς. Ἔχει τὴ χάρη ν᾿ ἀποφεύγει πάντα τὴ συνήθεια, αὐτὴ τὴ βιομηχανία. Χρωστῶ τὴν εὐγνωμοσύνη μου στὴ Σουηδικὴ Ἀκαδημία ποὺ ἔνιωσε αὐτὰ τὰ πράγματα, ποὺ ἔνιωσε πὼς οἱ γλῶσσες, οἱ λεγόμενες περιορισμένης χρήσης, δὲν πρέπει νὰ καταντοῦν φράχτες ὅπου πνίγεται ὁ παλμὸς τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς, ποὺ ἔγινε ἕνας Ἄρειος Πάγος ἱκανὸς νὰ κρίνει μὲ ἀλήθεια ἐπίσημη τὴν ἄδικη μοίρα τῆς ζωῆς, γιὰ νὰ θυμηθῶ τὸν Σέλλεϋ, τὸν ἐμπνευστή, καθὼς μᾶς λένε, τοῦ Ἀλφρέδου Νομπέλ, αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ μπόρεσε νὰ ἐξαγοράσει τὴν ἀναπόφευκτη βία μὲ τὴ μεγαλοσύνη τῆς καρδιᾶς του.
Σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο, ποὺ ὁλοένα στενεύει, ὁ καθένας μας χρειάζεται ὅλους τοὺς ἄλλους. Πρέπει ν᾿ ἀναζητήσουμε τὸν ἄνθρωπο, ὅπου καὶ νὰ βρίσκεται.
Ὅταν στὸ δρόμο τῆς Θήβας, ὁ Οἰδίπους συνάντησε τὴ Σφίγγα, κι αὐτὴ τοῦ ἔθεσε τὸ αἴνιγμά της, ἡ ἀπόκρισή του ἦταν: ὁ ἄνθρωπος. Τούτη ἡ ἁπλὴ λέξη χάλασε τὸ τέρας. Ἔχουμε πολλὰ τέρατα νὰ καταστρέψουμε. Ἂς συλλογιστοῦμε τὴν ἀπόκριση τοῦ Οἰδίποδα.

(11 Δεκεμβρίου 1963)

Εμένα οι φίλοι μου…

---

…είναι διαφορετικοί μετά την κρίση. Τα γέλια, οι χειρονομίες, τα βλέμματα, οι αγκαλιές, όλα αλλάξανε, λιγοστέψανε, κρυφτήκανε σε ένα θλιβερό καβούκι ανασφάλειας. Εκείνο το χαρακτηριστικό χτύπημα στην πλάτη που έδειχνε μια εξ αρχής ανάγκη να αισθανθείς τον άλλο, χάθηκε κι αυτό. Στη θέση του μπήκε η ελεγχόμενη απόσταση, σαν την ελεγχόμενη χρεοκοπία. Λες και κουβαλάμε όλοι ένα νέο είδος αρρώστιας που μας αποτρέπει από το να πλησιάζουμε τους υπόλοιπους ανθρώπους, μήπως και κολλήσουμε κανένα μικρόβιο.
Είναι σα να φοράμε εκείνες τις μάσκες με τις οποίες κυκλοφορούνε οι κάτοικοι περιοχής που έχει υποστεί πυρηνική καταστροφή. Μάσκες. Πολλές μάσκες. Η μάσκα του φόβου, η μάσκα της υποκρισίας, η μάσκα του πόνου, όλοι φορέσαμε κι από μια διαφορετική και βγήκαμε να ξεφαντώσουμε σε τούτο το καρναβάλι της τρέλας, ενώ κανείς δεν μπορεί να δει τα χαρακτηριστικά του άλλου καθαρά. Εμένα οι φίλοι μου…
…φύγανε για τα ξένα. Αφήσανε τη χώρα τούτη καθώς βουλιάζει σαν καράβι πολυτελείας που στην πορεία αποδείχθηκε σάπιο και σαθρό. Φύγανε, όχι γιατί το θελήσανε, αλλά γιατί σπρωχτήκανε με το στανιό στα βαγόνια της ξενιτιάς, αφήνοντας πίσω μανάδες να στέλνουν πάλι γράμματα. Αφήσανε όμως και τους φίλους τους πίσω. Και η ξενιτιά είναι διπλή όταν ξεριζώνεσαι από τη γη των φίλων. Τι να σου κάνουν τα ρομποτικά ταχυδρομεία, τα άψυχα προσωπάκια σε οθόνες από σκονισμένους υπολογιστές, σε σχέσεις “εξ αποστάσεως”, που ποτέ δεν καλύπτουν τις άμεσες στιγμές σου, εκείνες που θέλεις να ξεσπάσεις, εκείνες που επειγόντως έχεις ανάγκη να βρεις κάποιον και να μιλήσεις. Και χτυπιέσαι και καταριέσαι τη χώρα σου γιατί σου πήρε το μισθό, τη δουλειά, την αξιοπρέπεια, αλλά περισσότερο σε πονά που σου πήρε και τα πρόσωπα εκείνα που μπορούσες να εμπιστευτείς και να ανοιχτείς και να φανερώσεις τα εσώψυχά σου. Εμένα οι φίλοι μου…

…δεν ανοίγονται πια. Καθώς μιλάς μαζί τους, βλέπεις ότι ο νους τους ταξιδεύει μακρυά, και κουνάνε συγκαταβατικά το κεφάλι, αλλά στην πραγματικότητα δεν λένε τίποτα και δεν ακούνε τίποτα από όσα τους λες. Προσποιούνται ότι συζητάνε, ενώ στην ουσία δε συνομιλούνε με κανέναν άλλο παρά μόνο με τον εαυτό τους. Και τους ρωτάς τις επόμενες ημέρες για εκείνο το γεγονός που σε είχε σακατέψει, που σε προβλημάτιζε, και εκείνοι δεν θυμούνται σχεδόν τίποτα. Και προσπαθείς να προσεγγίσεις την αγωνία τους, να βρεις τα κουμπιά εκείνα που θα ξεκλειδώσουν τις ταμπουρωμένες γωνιές τους, αλλά τότε κλείνονται ακόμα περισσότερο στις μύχιες σκέψεις τους. Είναι λες και δειλιάζουν να δείξουν τις πληγές τους, να τις βγάλουν στο φως, μήπως και θεωρηθούν κι εκείνοι ευάλωτοι, εύθραυστοι και πληγωμένοι. Όχι, δεν γουστάρουν καμία θεραπεία, γιατί, στην τελική, ποιος νομίζεις ότι είσαι εσύ που θα τους θεραπεύσεις; Εμένα οι φίλοι μου…
…δεν έχουν χρόνο για φιλίες. Στο λαχανητό της επιβίωσης, η φιλία κατήντησε περιττό περίσσευμα. Θυμίζει πια εκείνα τα παραπανίσια ψώνια που έριχνες στο καλάθι του σούπερ μάρκετ, εκείνες τις εποχές που τα συναισθήματα και τα πορτοφόλια ήταν παχυλά. Ναι εκείνα τα χαζά και άχρηστα που εσύ τα ψώνιζες σχεδόν ψυχαναγκαστικά για να έχεις την αίσθηση ότι ψωνίζεσαι πλήρως. Οι επαφές των ανθρώπων πλέον μικρύνανε, από καρότσι γίνανε καλάθι, χωράνε πολύ λιγότερους και για σύντομα χρονικά διαστήματα. Μετά τον ελεύθερο χρόνο, το χρόνο για πολιτισμό, για έρωτα, λιγόστεψε και ο χρόνος για τους φίλους. Εδώ δεν έχουμε πια χρόνο για να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας, θα σπαταλήσουμε λεπτά και ώρες και δευτερόλεπτα σε ανούσιες φιλικές ενασχολήσεις; Εμένα οι φίλοι μου…
…συμπιέζονται ανάμεσα σε όνειρα και εφιάλτες. Από το πρώτο πρωινό τους ξύπνημα, κουβαλάνε ένας βάρος στην καρδιά, στα βλέφαρα, στην ψυχή τους. Βαραίνουν τα πόδια τους τα ίδια, πάνω στο στίβο του “υγιούς” ανταγωνισμού, των συγκρίσεων και των συγκρούσεων. Τι κατάφερες εσύ, τι δεν πρόλαβα εγώ, σε πόσα τετραγωνικά θέλεις να μετρηθούμε, εντάξει, πως κάνεις έτσι, ήταν ένα απλό πισωγύρισμα αυτό, άλλοι πεθαίνουνε για ένα κομμάτι ψωμί, δεν είναι δα και σπουδαίο που γύρισα πίσω στους γονείς μου, τι στο διάολο θέλεις πια και δήθεν ενδιαφέρεσαι για ΄μένα και με ψάχνεις συνεχώς για να πιούμε έναν γαμημένο αγχωτικό καφέ και να τα πούμε και να μου πεις ότι χάθηκα, ότι χάνεσαι, ότι έχουμε χαθεί. Εμένα οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά. Και πετάνε.
Και χάνονται.

 kakoskeimena.net

1η "Γιορτή Κρασιού και Παραδοσιακών Προϊόντων".

Πολιτιστικός - Εξωραϊστικός Σύλλογος
Αμπελακίων Δράμας.

Αγαπητοί φίλοι,
σας προσκαλέσουμε να συμμετέχετε στην "1η Γιορτή Κρασιού και Παραδοσιακών Προϊόντων" που θα πραγματοποιηθεί στον συνοικισμό Αμπελακίων του Δήμου Δράμας.
Η έκθεση και οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου και θα ολοκληρωθούν την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου.
Το ωράριο λειτουργίας για την Παρασκευή και το Σάββατο από τις 17:00 έως το τέλος των εκδηλώσεων περίπου τα μεσάνυχτα ενώ την Κυριακή οι εκδηλώσεις θα αρχίσουν στις 10:00 και θα ολοκληρωθούν μετά το τέλος της μεγάλης συναυλίας αργά το βράδυ.
Πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα και εκδηλώσεις θα πλαισιώσουν παράλληλα την Έκθεση όλο το 3ημερο, με συμμετοχή πολλών καλλιτεχνών και παραδοσιακών συγκροτημάτων όπως ο πολύ γνωστός Κρητικός Καλλιτέχνης Μανώλης Κονταρός, Δραμινοί Ποντιακοί Καλλιτέχνες, Δραμινοί Λαϊκοί Καλλιτέχνες, Δραμινά Συγκροτήματα και άλλοι που θα ανακοινωθούν στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Στις παράλληλες εκδηλώσεις θα λειτουργήσουν έκθεση ζωγραφικής και έκθεση φωτογραφίας με έργα των μαθητών των τμημάτων του συλλόγου μας.
Είναι η 1η προσπάθεια για τη διοργάνωση της "Γιορτής Κρασιού και Παραδοσιακών Προϊόντων".
Θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν θεσμό, όπου κάθε χρόνο θα μπορούν να εκθέτουν τα προϊόντα τους οι επιχειρήσεις του κλάδου του Κρασιού, του Ούζου, του Τσίπουρου και γενικά των Παραδοσιακών Προϊόντων σε μία έκθεση, στην οποία ο κόσμος - καταναλωτές θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τα προϊόντα του τόπου μας, να αγοράσει και να αναπτυχθούν Εμπορικές Συνεργασίες.

Την έκθεση υποστηρίζουν:
• Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
• Υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης
• Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης - Περιφερειακή Ενότητα Δράμας
• Δήμος Δράμας
• Δ.Ε.Κ.ΠΟ.Τ.Α. (Δημοτική Επιχείρηση Κοινωνικής Πολιτιστικής και Τουριστικής Ανάπτυξης του Δήμου Δράμας)

Για τον Πολιτιστικό - Εξωραϊστικό Σύλλογο
Αμπελακίων Δράμας

Οδοιπορικό στο ιστορικό Παπά Τσαΐρ

02 Σεπ 2013 @ 17:47  | Έγραψε ο Θεόδωρος Πούλιος

ΠΑΠΑ ΤΣΑΪΡ

Η ιστορία του Χωριού

Το χωριό Παπά - Τσαϊρ, δηλαδή το Λιβάδι του Ιερέα (Popovi Livadi σημερινή ονομασία), βρισκόταν σε μια κοιλάδα 16 χιλιόμετρα δυτικά της πόλης του Νευροκοπίου, σημερινού Goce Delchev της Βουλγαρίας. Σε υψόμετρο 1390 - 1420 μέτρα, στο νότιο τμήμα του Πιρίν, περιτριγυριζόταν από κωνοφόρα δάση. Η έκτασή του ήταν περίπου 8 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το έδαφός του γρανιτένιο. Την εποχή που κάηκε το χωριό, είχε περίπου 200 σπίτια, τα οποία ήταν δίπατα με πέτρινους τοίχους και σκεπές, δείγμα της ευημερίας του χωριού.
Την εποχή που κάηκε το χωριό, είχε περίπου 200 σπίτια, τα οποία ήταν δίπατα με πέτρινους τοίχους και σκεπές, δείγμα της ευημερίας του χωριού. Στο κέντρο του χωριού (Μεσοχώρι), δίπλα στην πλατεία, βρισκόταν η εκκλησία. Ήταν αφιερωμένη στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο. Κάθε Κυριακή, ανέβαινε παπάς από το Περιθώρι, προκειμένου να τελέσει τη Θεία Λειτουργία. Πιο δίπλα βρισκόταν το σχολείο, το οποίο είχε μόνιμα ένα  δάσκαλο για όλες τις τάξεις. Τα παιδιά μάθαιναν ανάγνωση, γραφή και αριθμιτική.
Η κύρια ασχολία των κατοίκων του χωριού, ήταν η κτηνοτροφία. Τα τελευταία χρόνια, τα πρόβατα είχαν φτάσει περίπου τις 60.000. Τα μαντριά βρισκόταν έξω από το χωριό, πάνω στην πλαγιά, η οποία ήταν περίπου μισή ώρα περπάτημα από το μεσοχώρι. Τα κοπάδια, έφευγαν από το χωριό μετά τον Αϊ Δημήτρη και τα κατέβαζαν οι τσομπαναραίοι στα χειμαδιά της Ανατολικής Μακεδονίας,  στις περιοχές της Δράμας, της Καβάλας και του Στρυμόνα. Στο χωριό έμεναν τότε μόνο όσοι δεν ήταν κτηνοτρόφοι και οι φύλακες. Μετά τον Αϊ Γιώργη, οι τσομπαναραίοι τα ξανανέβαζαν στο Παπά - Τσαϊρ. Όταν γύριζαν από τα χειμαδιά, σταματούσαν λίγο έξω από το χωριό για 2 μέρες και έστελναν τις γυναίκες, τις νύφες και τα μικρά κορίτσια να καθαρίσουν τα σπίτια. Μόλις τελείωνε και αυτή η διαδικασία, μαζευόταν όλοι και πάλι στο χωριό.
Αρκετοί από τους κατοίκους του Παπά - Τσαϊρ ήταν και αγωγιάτες. Υπολογίζεται ότι στο χωριό υπήρχαν περίπου 1000 άλογα. Τα αγώγια που κάνανε ήταν από την Καβάλα μέχρι την Τουρκία. Συνήθως κουβαλούσαν καπνά και ξυλεία, τα οποία φόρτωναν από το λιμάνι της Καβάλας. Επίσης, οι αγωγιάτες ήταν αυτοί που έφερναν στο χωριό τα τρόφιμα και τα αγαθά που δεν μπορούσαν να παραχθούν.
Η ανάπτυξη και η ευημερία του χωριού αυτού δε θα μπορούσε να μείνει απαρατήρητη από τους γείτονές του. Το Παπά - Τσαϊρ, περιτριγυριζόταν από μικρά βουλγάρικα χωριά, τα οποία ήταν υποβαθμισμένα και πολύ φτωχά. Οι κάτοικοι τέτοιων χωριών, όπως το Ντασιφλίκ Ισβούρ και το Τέσοβο, αντιμετώπιζαν καθημερινό πρόβλημα επιβίωσης. Και ο πιο εύκολος τρόπος επίλυσης του προβλήματος, ήταν οι καθημερινές επιδρομές στο Παπά – Τσαϊρ. Αν και από τους συγκεκριμένους δεν υπήρχαν διαθέσεις φονικές και λεηλατικές, παρόλα αυτά, δημιουργούσαν μεγάλο πρόβλημα στην καθημερινότητα των Βλάχων, λόγω κλοπής αγαθών και ζώων.
Ωστόσο, οι χειρότερες δυσκολίες που αντιμετώπισε το χωριό αναφέρονται στα λεγόμενα του Μητροπολίτη Θεοδώρητου, κατά την επίσκεψή του στο χωριό τα έτη 1904, 1905, 1906: «Η κοινότητα (Παπά – Τσαΐρ) κατά τα τελευταία αυτά έτη, σαν άλλη Αργώ, διέτρεξε τον χειρότερο κίνδυνο, αφού βρέθηκε μέσα σε άλλες απαίσιες συμπληγάδες (δυσκολίες), δηλαδή, απ’ τη μια μεριά σε αιμοχαρείς Βούλγαρους λησταντάρτες, οι οποίοι έκλεβαν μυριάδες γρόσια σε μετρητά, τροφή, ζώα, ενδύματα και στρωμνοσκεπάσματα και άλλα παρόμοια, και απ’ την άλλη σε στρατιωτικά (τουρκικά) αποσπάσματα, που είχαν σαν αποστολή την καταδίωξη και τα οποία, επειδή δεν κατόρθωσαν να ανακαλύψουν τα κρησφύγετα και τα ίχνη των κλεφτών, διοχέτευαν όλη την αγανάκτησή τους στους δικούς μας αγαθούς βλαχοποιμένες, τους οποίους ανάγκασαν όπως και πολλούς άλλους πριν από 3 χρόνια, να εγκαταλείψουν όλοι μαζί τα αγαπημένα τους εδώ σπίτια με τις γυναίκες και τα παιδιά τους και τα ζώα τους και να υποστούν όλο το καλοκαίρι τα πάνδεινα κατά την μαρτυρική περιπλάνησή τους στη Ροδόπη».
Ένα άλλο πρόβλημα που είχαν να αντιμετωπίσουν οι κάτοικοι του ανεπτυγμένου για την εποχή εκείνη Παπά - Τσαϊρ, ήταν η γνωστή προπαγάνδα που είχε ξεκινήσει από το ρουμανικό κράτος. Όπως και άλλα βλαχοχώρια, έτσι και το Παπά – Τσαϊρ, αποτέλεσε στόχο των Ρουμάνων για την επίτευξη των επεκτατικών τους σχεδίων. Φυσικά οι προσπάθειές τους δεν απέδωσαν καρπούς. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα από επιστολή του Μητροπολίτη Νευροκοπίου Θεοδώρητου προς την Ιερά Σύνοδο την 4^η Απριλίου 1904: «Όλες τις δικές μας βλαχόφωνες οικογένειες χαρακτηρίζει πολύ ειλικρινής και θερμή αφοσίωση προς την ορθόδοξη πίστη των πατέρων τους και αδιάρρηκτη ενότητα και συναδέλφωση με τους ελληνόφωνους αδερφούς τους, οι οποίοι δεν ανέχονται με κανένα τρόπο να διαχωριστούν ή να αποχωριστούν απ’ αυτούς. Γι’ αυτό και όταν πριν από πολλά χρόνια τόλμησε κάποιος εξαγορασμένος ψευδαπόστολος της ρουμανικής προπαγάνδας να εμφανιστεί εδώ, τέτοια αντίδραση και τέτοια περιφρόνηση βρήκε, ώστε μετά από πολύ μικρή διαμονή εδώ αναγκάστηκε άπραχτος να φύγει από δω».
Δεν είναι λοιπόν δύσκολο να αντιληφθεί κανείς, ότι σε μια γενικότερη αναταραχή μεταξύ του ελληνικού και του βουλγαρικού κράτους, το Παπά - Τσαϊρ θα αποτελούσε έναν από τους πρώτους στόχους. Όπως και έγινε το καλοκαίρι του 1913, κατά τη λήξη του Β’ Βαλκανικού Πολέμου. Μετά την απελευθέρωση της Δράμας, ο Ελληνικός Στρατός κινήθηκε βορειοδυτικά, για να καταφέρει να απελευθερώσει το Νευροκόπι στις 6 Ιουλίου του 1913. Μια μέρα αργότερα, σύμφωνα με τα αρχεία του Γενικού Επιτελείου Στρατού, το 18^ο Σύνταγμα Πεζικού με επικεφαλής τον Αντισυνταγματάρχη Τριαντάκη Κωνσταντίνο, απελευθερώνει το Παπά - Τσαϊρ. Η  επέλαση του Ελληνικού Στρατού συνεχίζεται επί βουλγαρικού εδάφους μέχρι να υπογραφεί η ανακωχή στις 18 Ιουλίου. Ακολουθεί η συγκέντρωση του στρατού στο Νευροκόπι στις 26 Ιουλίου και τελικά η Συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 28 Ιουλίου 1913.
Στις 27 Ιουλίου ημέρα Κυριακή, οι Βλάχοι του Παπά - Τσαϊρ είχαν προγραμματίσει να τελέσουν 12 γάμους, όπως κάθε χρόνο άλλωστε, τελούσαν τους γάμους τους τέτοια εποχή του καλοκαιριού, προκειμένου να είναι όλοι μαζεμένοι στο χωριό. Η διαφορά τη χρονιά εκείνη, ήταν ότι είχαν ακόμα ένα λόγο για να γλεντήσουν. Οι Βλάχοι του Παπά - Τσαϊρ ήταν πλέον απελευθερωμένοι. Άνηκαν και επίσημα, όπως γνώριζαν τότε, στο ελληνικό κράτος. Η χαρά στο χωριό ήταν απερίγραπτη.
Δεν κράτησε όμως για πολύ γιατί την παραμονή του γάμου, το Σάββατο 26 Ιουλίου ημέρα της Αγίας Παρασκευής, ομάδες κομιτατζήδων, με επικεφαλής τον Γιάν Σαντάνσκι, προφασιζόμενοι το φόνο κάποιου Βούλγαρου αξιωματικού, εισέβαλαν στο χωριό και με ανελέητη μανία σκότωναν και κατέστρεφαν ό,τι έβλεπαν μπροστά τους. Οι κάτοικοι του Παπά - Τσαϊρ, σαστισμένοι έτρεχαν να κρυφτούν μέσα στο δάσος, αφήνοντας τα σπίτια τους στο έλεος της λεηλασίας των κομιτατζήδων. Όσοι δεν πρόλαβαν να κρυφτούν, σφαγιάστηκαν. Η καταστροφή ήταν τεράστια. Όλο το χωριό κάηκε και πάρα πολλοί κάτοικοι θανατώθηκαν με άγριο τρόπο. Μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τη φρίκη αυτή, αναφέρουν ότι πολλοί κάτοικοι σώθηκαν λόγω της γενναιότητας τμήματος Ελλήνων Ευζώνων που βρισκόταν στο Νευροκόπι, οι οποίοι πληροφορούμενοι την καταστροφή, έτρεξαν οικειοθελώς και ανεπίσημα να βοηθήσουν τους Βλάχους του Παπά - Τσαϊρ.
Με το μαρτυρικό αυτό τρόπο οι κάτοικοι του Παπά - Τσαϊρ διασκορπίτηκαν στα χωριά της Δράμας και των Σερρών. Οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στην Προσοτσάνη και μέσα σε μικρό σχετικά χρονικό διάστημα ήρθε η πλήρης ενσωμάτωσή τους με τους υπόλοιπους κατοίκους. Σήμερα εμείς οι απόγονοί τους, τιμούμε τη μνήμη τους και προσπαθούμε να είμαστε άξιοι συνεχιστές της ιστορίας που μας κληροδότησαν.
Σήμερα ακόμη υπάρχει η εκκλησία Πέτρου & Παύλου η οποία σε λίγους μήνες θα είναι έτοιμη. Ο Σύλλογος Βλάχων Προσοτσάνης "Οι Γραμμουστιάνοι" έχει συμβάλει οικονομικά στην προσπάθεια αναστήλωσής της, με πρωτεργάτη τον αείμνηστο πρόεδρο του συλλόγου και Δήμαρχο Προσοτσάνης Μακρή Γεώργιο, ο οποίος μαζί με ομάδα βλάχων Γραμμουστιάνων της Προσοτσάνης δώρισαν ένα σημαντικό χρηματικό ποσό.

Η Ελλάδα σε αριθμούς: 20 ενδιαφέροντα facts

---

Sep 09, 2013

Ξέρατε ότι η Αθήνα ήταν μια μικρή κωμόπολη δύο αιώνες πριν; Γνωρίζατε ότι τα ελληνικά νησιά είναι περίπου 2.000; Ότι κανένα μέρος της χώρας δεν απέχει παραπάνω από 137 χιλιόμετρα από τη θάλασσα και πως ο εμπορικός στόλος μας φτάνει το 70% όλων των πλοίων της Ευρώπης; Αυτά και πολλά περισσότερα ενδιαφέροντα στοιχεία για την Ελλάδα ακολουθούν και μας μαθαίνουν τα μικρά αξιοπερίεργα μυστικά της χώρας μας.

Ιωάννης Μάρτζιος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο οπλαρχηγός Ιωάννης Μάρτζιος

Ο Ιωάννης Μάρτζιος ή Μάρτσιος ή Μπάρτζιος ήταν σημαντικός Μακεδονομάχος οπλαρχηγός από την Γκόρνιτσα (Καλή Βρύση) Δράμας.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Ιωάννης Μάρτζιος γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στην Γκόρνιτσα (Καλή Βρύση) Δράμας^[1]. Σε ηλικία 14 ετών, Βούλγαροι δολοφόνησαν τον πατέρα του. Μαθήτευσε στην Αλιστράτη, στο Εθνικό Οικοτροφείο και συνέχισε τις σπουδές του στη στρατιωτική σχολή του Ναυστάθμου Πόρου. Επέστρεψε στη Μακεδονία και συγκεκριμένα στις Σέρρες, όπου κατατάχθηκε στο σώμα του Δούκα Γαϊτατζή. Σύντομα διακρίθηκε για τις ικανότητές του και έγινε υπαρχηγός του σώματος. Πήρε μέρος με το Δούκα Γαϊτατζή σε διάφορες εμπιστευτικές αποστολές, όπως κατά του Βούλγαρου κομιτατζή Τοντόρ Πανίτσα, στην Γράτσιανη (Αγιοχώρι). Στη συνέχεια σχημάτισε δικό του ένοπλο σώμα και έδρασε σε όλη την περιοχή των Σερρών και της Φυλλίδας. Συνεργάστηκε με τα ντόπια σώματα των οπλαρχηγών Βασίλειου Τσουβαλτζή και Θεόδωρου Μπουλασίκη. Με το σώμα του έλαβε μέρος στις σημαντικές μάχες κατά Βουλγάρων κομιτατζήδων στην Πούρσοβα (Ανθοχώρι) Δράμας και στην Καρλικόβα (Μικρόπολη). ^[2][3][4] Στις 24 Ιουλίου του 1908, μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων και τη χορήγηση γενικής αμνηστίας, εισήλθε στην πόλη των Σερρών, όπου ο κόσμος τον υποδέχθηκε ως ήρωα, προκειμένου να παραδώσει τα όπλα.^[5]

Παραπομπές

1. ↑ Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 266
2. ↑ Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σελ. 155
3. ↑ Αρχείο Διεύθυνσης Εφέδρων Πολεμιστών Αγωνιστών Θυμάτων Αναπήρων (ΔΕΠΑΘΑ), Αρχείο Μακεδονικού Αγώνα, φ. Ν-684
4. ↑ Π. Πέννας, Ο Μακεδονικός Αγών στην περιοχή της Ζίχνας, Σερραϊκά Χρονικά, τεύχος 7 (1976), σ. 177
5. ↑ Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών, Ημερολόγιο

Ποιους είπες βλαχοδήμαρχους;

---

Εντάξει, μεταξύ μας λέμε και καμιά αηδιούλα να περνάει η ώρα, να μην είμαστε μονότονοι, να γινόμαστε χαριτωμένοι κ.λπ. Στον δημόσιο λόγο, όμως, δε λέμε αυτά που λέμε στις παρέες μας. Ή, μήπως, όχι;
«Να τα δώσουμε όλα ώστε ένα μεγάλο συμπαραταγμένο κίνημα ελευθερίας, δημοκρατίας και αντίστασης σε κάθε περιφέρεια, κάθε δήμο και κάθε γωνιά της χώρας να σαρώσει τους φθαρμένους βλαχοδήμαρχους της συμμαχίας ΝΔ και ΠΑΣΟΚ» προέτρεψε προχθές ο Αλέξης Τσίπρας μιλώντας στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ.
Άστα όλα τα άλλα. Αυτό το «βλαχοδήμαρχους», τι το ήθελε; Να συμφωνήσω, είναι μια έκφραση που λέγεται, διότι για άγνωστους λόγους ο άξεστος, αυτός που δεν έχει τρόπους, ο αγροίκος, στην Ελλάδα αποκαλείται «βλάχος».
Θες να ξέρεις ποιοι είναι οι Βλάχοι; Πάρε ονόματα. Ρήγας Φεραίος – μη μου πεις ότι δεν τον ξέρεις. Γεωργάκης Ολύμπιος, συμπολεμιστής του Υψηλάντη. Ιωάννης Κωλέττης, μέλος της Φιλικής Εταιρείας και πρώτος συνταγματικός πρωθυπουργός της χώρας σου. Απόστολος Αρσάκης, πρωθυπουργός της Ρουμανίας κι ευεργέτης της χώρας σου. Κωνσταντίνος Ζάππας, Μιχαήλ Τοσίτσας και Γεώργιος Αβέρωφ ευεργέτες της χώρας σου. Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, βουλευτής και λογοτέχνης. Γεώργιος Καραϊσκάκης, αγωνιστής του ’21. Νικόλαος και Κωνσταντίνος Δούμπας, επιχειρηματίες κι ευεργέτες, άνθρωποι με βαθιά κουλτούρα, μαικήνες της κλασικής μουσικής, στη Βιέννη υπάρχει Dumbasstrasse, στο σπίτι τους ο Στράους συνέθεσε τον Γαλάζιο Δούναβη ενώ στην Πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Φιλαρμονικής της Βιέννης το 2004 (χρονιά των Ολυμπιακών της Αθήνας) ο Ρικάρντο Μούτι έκανε ειδική αναφορά στο πρόσωπο του Νικολάου. Γεώργιος Σίνας, επιχειρηματίας κι ευεργέτης της χώρας σου, ο γιος του Σίμων συνέδεσε με γέφυρα τη Βούδα με την Πέστη. Χρηστάκης Ζωγράφος, ίδρυσε τα Ζωγράφεια σχολεία και βιβλιοθήκη στην Πόλη. Δημήτριος Ποστολάκας, ο πρώτος ευεργέτης της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Νικόλαος Σουρνάρας, με τα λεφτά του χτίστηκε το Πολυτεχνείο της Αθήνας. Γεώργιος Σταύρου, ιδρυτής της Εθνικής Τράπεζας. Σωτήρης Βούλγας, αργυροχρυσοχόος που πιθανόν να γνωρίζεις ως Bulgari. Σπύρος Λάμπρου, ιστοριοδίφης, ιδρυτής της Αρχαιολογικής Εταιρίας Αθηνών και του φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός» και δωρητής προς το ελληνικό κράτος. Αλέξανδρος Σβώλος, διαπρεπής συνταγματολόγος και πολιτικός. Αδερφοί Μανάκια, οι πρώτοι κινηματογραφιστές σε όλα τα Βαλκάνια. Λύσανδρος Καυταντζόγλου, επιχειρηματίας, έφτιαξε το Καυταντζόγλειο Στάδιο.
Μα καλά, όλους τους ευεργέτες μας τους βγάζεις Βλάχους, θα πείτε. Σωστά. Σχεδόν όλους. Όπως είπε κάποιος διαπρεπής Βλάχος «Περίπου όλοι οι μεγάλοι ευεργέτες, είναι Βλάχοι. Εκτός απ’ τον Ανδρέα Συγγρό». Εμείς φταίμε γι αυτό;
Θα μπορούσα να συνεχίσω με πολλά ακόμη ονόματα, να φτάσω και στο σήμερα, αλλά οι περισσότεροι ζουν στη Θεσσαλονίκη, άσε δε που αν γράψω και για τον Γιάννη Μπουτάρη ή την Αλίκη Τέλλογλου, που δώρισε το υπέροχο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ και τυγχάνει θεία του Τάσου Τέλλογλου, θα με κατηγορήσετε για τοπικισμό και μεροληψία. Θα αναφέρω μόνο το ζεύγος Τάσου και Ιουλίας Μπίλλη, που είναι οι μεγαλύτεροι σύγχρονοι ευεργέτες στην πόλη.
Οι Βλάχοι δεν είναι οι άξεστοι των βουνών που πιθανόν φαντάζεσαι. Μιλάμε για ανθρώπους με μόρφωση, κοσμοπολίτες, τρόπους και καλλιέργεια. Εμπόρους, επιστήμονες, ευεργέτες, ακαδημαϊκούς, ανθρώπους που αγαπούν βαθιά τη χώρα και φημίζονται για την ανιδιοτελή προσφορά τους σε αυτήν.
Δεν ξέρω από πότε οι Βλάχοι πέρασαν ως συνώνυμο του «αγροίκοι» στη γλώσσα μας. Έχει τύχει στο παρελθόν να με αποκαλέσουν «Βλάχα» προκειμένου να με μειώσουν. Απλώς γέλασα ειρωνικά. Κι ακούγοντας τον Αλέξη Τσίπρα να κάνει λόγο για «βλαχοδήμαρχους» θέλοντας να τονίσει την έλλειψη κουλτούρας, καλλιέργειας και ηθικής, θέλησα να του θυμίσω ποιοι είναι οι Βλάχοι.

(Mία… Βλάχα!)


Protagon.gr