Η συγκεκριμένη παράσταση του Λυκείου των Ελληνίδων Δράμας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του
‘Ελληνικού Φεστιβάλ’(φεστιβάλ Αθηνών) στο Ηρώδειο τον Σεπτέμβριο του
2000. Ήταν ένα μέρος από την παράσταση ‘Μουσικοί Χάρτες του Ελληνισμού”
υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του εθνομουσικολόγου Λάμπρου Λιάβα. Το
πρόγραμμα περιελάμβανε χορούς από την Ανατολική Μακεδονία(Δράμα και
Σέρρες):
- τζάνε ποταμέ(Βώλακας Δράμας)
-Τέσκα(ντόπια χωριά Δράμας
-Λέκα(ή Ράμνα/ντόπια χωριά Δράμας)
-Παιτούσκα(Ξηροπόταμος Δράμας)
-Παιτούσκα(Ηράκλεια Σερρών)
-Δραμα βασί(Ηράκλεια Σέρρες)
-Ταυτεριμνάσκι(ή ναστρίντζινι- Ηράκλεια Σερρών)
-Γκάιντα( 2 παραλλαγές: Ηράκλεια & Φλαμπουρο(γρηγορο μέρος) Σερρών.
Μουσικοί:
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΤΡΟΥΣΑ ΔΡΑΜΑΣ
Δ. Ζεδμάνης-Κ. Ουρούμης(Λύρα).
Β. Τσόκας-Θ. Γαννίκης(Νταχαρέ)
ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΡΑΚΛΕΙΑ ΣΕΡΡΩΝ
Κ.Ματζίρης-Νίκος Σταμπουλής(Ζουρνά)
Η.Δημάνος(Νταούλι)
Διδασκαλία-επιμέλεια: Χρήστος Παπακώστας http://entopios.gr/?p=6110#more-6110
Ο Γάλλος συγγραφέας M. Paillares κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΘΥΕΛΛΑ. Τα πύρινα χρόνια 1903-1907» σε μετάφραση και στην ελληνική γλώσσα από τις εκδόσεις ΤΡΟΧΑΛΙΑ το έτος 1994.
Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας παρέχει πληροφορίες για τον Μακεδονικό
αγώνα, την δράση των βουλγαρικών ομάδων και την αντίδραση των ελληνικών
σωμάτων, όπως επίσης δίνει και στατιστικά στοιχεία για τους πληθυσμούς
που κατοικούν στις διάφορες περιοχές της Μακεδονίας. Μάλιστα οι πληροφορίες τους είναι
ακριβείς γιατί οι πηγές του είναι κυρίως οι αξιωματικοί της Αγγλικής
στρατιωτικής αποστολής στη Δράμα.
Ο ελληνισμός του χωριού Στράρτσοβα (Περιθώρι) δεχόταν τακτικά τις τρομοκρατικές επιδρομές των Βουλγάρων κομιτατζήδων.
Τις ίδιες τρομοκρατικές επιδρομές δέχονταν και τα χωριά Κάτω Βροντού,
Καρά-Κιοϊ (Κατάφυτο), Ζίρνοβο (Κ. Νευροκόπι) και Τσερέσοβο (Παγονέρι).
Ο πληθυσμός της Δράμας αποτελείται από 8.000 Τούρκους, από 3.000
Έλληνες, οι 1000 είναι Ηπειρώτες περαστικοί εργάτες, 100 Βούλγαροι και
300 Ισραηλίτες.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ο νομός Δράμας λεγόταν Σαντζάκι της Δράμας
και περιλάμβανε τους σημερινούς νομούς της Δράμας και της Καβάλας.
Ο χωρισμός του Σαντζακίου Δράμας στους δυο νομούς, στο Νομό Δράμας και στον νομό Καβάλας έγινε το έτος 1923.
Το 1903 προτάθηκε από την Αυστρία και την Ρωσία ένα σχέδιο που προέβλεπε
τον διορισμό ενός επιθεωρητή και δυο διοικητές σε κάθε Σαντζάκι. Έτσι
στο Σαντζάκι της Δράμας τοποθετήθηκαν Άγγλοι αξιωματικοί.
Ένας Άγγλος ταγματάρχης της Αγγλικής στρατιωτικής αποστολής στη Δράμα
απαντά ότι οι Έλληνες αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού
στην περιοχή της Δράμας.
Οι Έλληνες έχουν στη Δράμα 3 σχολεία από τα οποία τα 2 αρρένων με 190
μαθητές και 8 δασκάλους και 1 θηλέων με 235 μαθήτριες και 5 δασκάλες.
Έχει 1 νηπιαγωγείο με 35 παιδιά και 1 δασκάλα.
Στη Δράμα ζουν αυτόχθονες Έλληνες χωρίς να υπολογίσουμε σ’ αυτούς τους
1.211 Έλληνες που έρχονται από την Ήπειρο για να εργασθούν στα καπνά.
Υπάρχουν στη Δράμα 60 διαμαρτυρόμενοι Βούλγαροι.
Σε όλο τον Καζά Δράμας υπάρχουν 10.000 Έλληνες.
Στην περιοχή του Νευροκοπίου και της Δράμας υπάρχει και δρά η ομάδα των κομιτατζήδων με αρχηγό τον Αθανάσωφ.
Ο μητροπολίτης Δράμας δεν εμπιστεύεται τους Άγγλους.
Τους κατηγορεί για δόλιες σκευωρίες. Τους κατηγορεί ότι παρέκαμψαν
κατηγορούμενο ένα Έλληνα στηριζόμενοι σε μαρτυρίες δυο Βουλγάρων και
αγνόησαν τις αθωωτικές καταθέσεις 14 Ελλήνων μαρτύρων.
Την νύχτα της 5 Ιανουαρίου του 1907 συμμορία κομιτατζήδων μπήκε στο
χωριό Ζίρνοβο (Κάτω Νευροκόπι) έσφαξε την οικογένεια του Έλληνα Μουχτάρη
και άλλους χωρικούς (συνολικά 9) θύματα από τα οποία δυο γυναίκες.
Και έκαψαν πολλά σπίτια.
ΠΗΓΕΣ:
1.Paillares, Μ., Η Μακεδονική θύελλα (1903-1907), Αθήνα 1994.
2.Πασχαλίδη Βασ., Ο Μακεδονικός αγώνας στην περιοχή της Δράμας (1903-1908). Ανέκδοτη
3.Πασχαλίδη, Βασ. Ιστορία της Νεότερης Δράμας, Ανέκδοτη.
