ΚΑΡΑ ΠΡΟΣΟΤΣΑΝΗΣ

Του Ιωάννη Αραμπατζή

Το 1922 ήρθαν στην Προσοτσάνη πρόσφυγες από την Ανατολική και Βόρεια Θράκη. Πολλοί από αυτούς ήταν καροποιοί, κυρίως από την Ανδριανούπολη, τις Σαράντα Εκκλησιές, το Σκοπό, το Ορτάκιο κ.α. Η Προσοτσάνη είχε τα προτερήματα, να βρίσκεται σε συγκοινωνιακό κόμβο,κοντά σε πλούσια δάση και να διαθέτει μεγάλο κάμπο. Όλα αυτά βοηθούσαν στην ανάπτυξη του επαγγέλματος του καροποιού, αφού έβρισκαν εύκολα πρώτες ύλες για την κατασκευή των κάρων και αγοραστές για την πώλησή τους.
Το επάγγελμα του καροποιού ήταν κλειστό και οικογενειακό. Ο καθένας είχε την τεχνική του και έβαζε την προσωπική σφραγίδα στις κατασκευές του. Τα κάρα που κατασκεύαζαν είχαν τέσσερις τροχούς, τα έσερναν άλογα, με σιδερένιο σκελετό, ενώ το υπόλοιπο ήταν ξύλινο γεμάτο ζωγραφιές και σκαλίσματα στο χέρι. Ήθελε πολύ τέχνη και μεράκι.Έντονα χρώματα με παραστάσεις από τη φύση όπως λουλούδια, ζώα,πουλιά. Είχαν σιδερένιες τοξοειδής σούστες για απορρόφηση των κραδασμών. Για να κατασκευαστεί ένα κάρο χρειάζονταν 5-6 χρόνια και κόστιζε εκείνη την εποχή 6.000 - 9.000 δρχ. Τα κάρα χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά ανθρώπων και ελαφρών προϊόντων. Βέβαια κατασκεύαζαν και δίτροχα κάρα που έσερναν γαϊδούρια ή βόδια.
Η Προσοτσάνη εκείνη την εποχή αποτελούσε εμπορικό και καπνοπαραγωγικό κέντρο. Όλες σχεδόν οι οικογένειες είχαν και από ένα κάρο. Την περίοδο ακμής της καροποιείας ήταν τα έτη 1924-1958 και υπήρχαν περίπου 20 καροποιοί. Αυτοί ίδρυσαν και Σύλλογο καροποιών «Η Πρόοδος» με περίπου 160 μέλη. Γιόρταζαν την ημέρα του Προφήτη Ηλία, πηγαίνοντας όλοι μαζί στη Δράμα για διασκέδαση.
Μετά τον εμφύλιο πόλεμο, η Αγροτική Τράπεζα για να βοηθήσει τους αγρότες να ορθοποδήσουν, έδωσε δάνεια για αγορά κάρων και έκανε διαγωνισμούς για μαζική παραγωγή κάρων από Σωματεία καροποιών. Επειδή τους περισσότερους διαγωνισμούς τους πήραν Σωματεία από τη Θεσσαλονίκη, άρχισε μια μετανάστευση καροποιών προς τα εκεί. Στη συνέχεια, με την πρόοδο της τεχνολογίας και την εμφάνιση των τρακτέρ και των τρίκυκλων, άρχισε σταδιακά να εκτοπίζονται τα κάρα. Εκτός αυτών, τη δεκαετία του 1960 έχουμε τη μεγάλη μετανάστευση προς το εξωτερικό αλλά και τις μεγάλες πόλεις του εσωτερικού, με τη δραματική μείωση του αγροτικού πληθυσμού. Έτσι, οι καροποιοί μην έχοντας δουλειά, εγκατέλειψαν το επάγγελμα το οποίο χάθηκε έτσι άδοξα όπως και πολλά άλλα.
Η Προσοτσάνη είχε γίνει τόσο γνωστή για τα κάρα της ώστε σε χάρτες της Ελλάδας δίπλα στο όνομά της να βρίσκεται ζωγραφισμένο κάρο. Ακόμη και σήμερα βρίσκουμε κάρα Προσοτσάνης σε διάφορες περιοχές της χώρας.Μεταξύ άλλων, υπάρχουν στην Κέρκυρα και στο Πόρτο Καρράς Χαλκιδικής,σε περίοπτη μάλιστα θέση.ΠΗΓΗ>http://www.prosoma.gr/index.php/2011-02-21-08-20-45/lao/2011-04-07-11-11-17.html